เงินตราสมัยล้านนา
เงินตราของอาณาจักรล้านนามีหลายประเภท อาทิ เงินเจียง (เงินขาคีม) และเงินท้อก ในส่วนของเงินท้อกนั้น สามารถแบ่งได้เป็นตามแหล่งผลิต อาทิ เงินท้อกลำปาง (เรียกอีกอย่างว่าเงินท้อกวงตีนม้า) เงินท้อกเชียงใหม่ เงินท้อกน่าน เงินตราสมัยล้านนา ก่อนพุทธศตวรรษที่ 19 บริเวณที่เป็นอาณาจักรล้านนามีการตั้งถิ่นฐานเป็นชุมชนเกษตรกรรมขนาดใหญ่ คือ ชุมชนแถบลุ่มแม่น้ำปิงและชุมชนแถบลุ่มแม่น้ำกก เช่น อาณาจักรหริภุญไชย อาณาจักรโยนกเชียงแสน เมืองละโว้ รวมไปถึงยูนนานในประเทศจีน โดยอาณาจักรที่เป็นอิสระทุกอาณาจักรนั้น นอกจากจะมีการปกครองเป็นของตนเองแล้วยังมีระบบเงินตราเป็นของตนเองด้วย เพื่อใช้ภายในอาณาจักรและใช้ซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างชุมชนและดินแดนที่ห่างไกล ในพื้นที่บริเวณที่เป็นอาณาจักรล้านนาในปัจจุบันนั้นเดิมเป็นถิ่นที่อยู่ของชนชาติลัวะหรือละว้าซึ่งมีการใช้โลหะมีค่า เช่น ทองคำ เงิน ทองแดง และสำริดเป็นเงินตรา เมื่อพญามังรายสร้างเมืองเชียงใหม่และสถาปนาอาณาจักรล้านนาขึ้นได้สำเร็จในปี พ.ศ. 1839 ได้มีการใช้เงินตราในการค้าขายภายในอาณาจักรด้วย โดยอาณาจักรล้านนาได้กำหนดมาตรฐานระบบเงินตราของตนขึ้น ในช่วงแรกเป็นการใช้ก้อนเงินและก้อนโลหะต่าง ๆ ตัดแล้วชั่งน้ำหนักในการซื้อขายและชำระหนี้โดยควบคุมความบริสุทธิ์ของเงินตราตามกฎหมายมังรายศาสตร์ ขณะเดียวกันก็มีการใช้หอยเบี้ยเป็นเงินปลีกสำหรับใช้ซื้อข้าวปลาอาหารในชีวิตประจำวัน และเมื่ออาณาจักรแห่งนี้เจริญขึ้นในสมัยพญากือนา ล้านนาได้ผลิตเงินตราที่สำคัญขึ้นชนิดหนึ่ง คือ เงินเจียง ซึ่งถือเป็นเงินที่มีค่าสูงสุดในระบบเงินตราล้านนา หลังจากนั้นอาณาจักรล้านนาก็ใช้เงินตราที่เป็นเงินตราของแคว้นโยนกเชียงแสนเดิมทั้งหอยเบี้ย เงินท้อก เงินวงตีนม้า เงินหอยโข่ง และเงินปากหมู ร่วมกับกับเงินเจียงเรื่อยมาจนถึงสมัยที่ล้านนาตกอยู่ใต้การปกครองของพม่า จึงมีเงินตราของพม่าที่พวกไทใหญ่นำเข้ามาใช้ปะปนอยู่หลายชนิดและมีสภาพเป็นเช่นนั้นตลอดระยะเวลา 200 กว่าปี […]